برنا: ایران با دارا بودن بیش از ۳۲.۱ تریلیون متر مکعب از ذخایر گاز طبیعی، بعد از روسیه، دومین کشور بزرگ دارنده ذخایر گازی در دنیا شناخته می‌شود و از کل ذخایر اثبات شده گاز طبیعی در دنیا دارای سهم ۱۷.۱ درصد است.
بر اساس تقسیم بندی‌های بین المللی، خاورمیانه ۷۵.۸ تریلیون متر مکعب و کشورهای مستقل مشترک المنافع ۵۶.۶ تریلیون متر مکعب از ذخایر گازی دارا هستند و مناطق آسیا-اقیانوسیه، آمریکای شمالی، جنونی و مرکزی، آفریقا و اروپا جمعاا ۵۵.۸ تریلیون متر مکعب از ذخایر گازی را به خود اختصاص داده‌اند.
همچنین طبق آمار ذخایر گازی ایران دو برابر ذخایرگازی آسیا-اقیانوسیه و آمریکای شمالی، ۲.۵ برابر آفریقا، بیش از ۴ برابر آمریکای مرکزی و جنوبی و ۱۰ برابر ذخایر اروپاست. از طرفی ایران در کنار روسیه و قطر، بیش از ۵۰ درصد از کل ذخایر گازی جهان را دارا هستند.
با این حال ایران دومین دارنده ذخایر گازی جهان و سومین تولیدکننده بزرگ گاز است اما با توجه به عدم مدیریت صحیح مصرف این کشور در سالهای آینده با بحران انرژی روبرو خواهد شد. چنانچه طبق گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس در صورت ادامه روند موجود، وضعیت کنونی بدون انجام هیچ گونه اصلاحی در بخش‌های مختلف تداوم می‌یابد و موارد مطرح شده در ناترازی فصلی تشدید نیز خواهد شد.
با توجه به فرضیات ادامه روند موجود، براساس سند تراز تولید و مصرف گاز طبیعی مصرف گاز طبیعی در کشور به صورت متوسط سالیانه تا سال ۱۴۱۰ به میزان ۴.۶ درصد و بین سالهای ۱۴۱۰ تا ۱۴۲۰ نیز به صورت متوسط سالیانه میزان ۳.۲ درصد افزایش یابد.
همچنین در حوزه عرضه نیز، تا سال ۱۴۱۰ به صورت متوسط سالیانه به میزان ۴.۳ درصد افزایش و پس از آن به صورت متوسط سالیانه ۳.۲ کاهش می‌یابد. براساس موارد ذکر شده و فرضیات مرتبط به میزان مصرف در بخش‌های مختلف، براساس این سند در سال ۱۴۲۰، میزان کل عرضه گاز طبیعی به ۸۹۸.۷ میلیون مترمکعب در روز برسد، این درحالی است که میزان مصرف همه بخش ها برابر با ۱۴۱۰.۸ خواهد بود که نشان از ناترازی ۵۱۲ میلیون مترمکعبی در روز دارد.
به عبارتی میزان مصرف از تولید به شدت فاصله می‌گیرد. ازسوی دیگر، حداکثر اختلاف مصرف در ماه‌های سرد و گرم سال تا سال ۱۴۱۰ به صورت متوسط سالیانه ۴.۶ درصد رشد می‌کند و در سال ۱۴۱۰ به ۴۵۳ میلیون مترمکعب در روز می‌رسد. همچنین این حداکثر اختلاف با متوسط رشد سالیانه ۲.۵ درصدی در بازه زمانی ۱۴۱۰ الی ۱۴۲۰، به ۵۷۹ میلیون مترمکعب در روز خواهد رسید که مدیریت گازرسانی در بخش‌های مختلف را با چالش جدی روبه‌رو می‌کند.
نمودار زیر وضعیت عرضه و تقاضا در سال ۱۴۲۰ و همچنین وضعیت حداکثر اختلاف مصرف در ماه‌های مختلف را تا سال ۱۴۲۰ پیش‌بینی کرده است.
لذا باید پذیرفت که کشور در آستانه ورود به بحران انرژی روبرو بوده و اگر متناسب با این موضوع اقداماتی صورت نگیرد در نتیجه با مشکلات امنیتی و اقتصادی مختلف روبرو خواهد شد.
تبادل نظر